مرکز آموزش تخصصی نوجوانان جهاددانشگاهی قزوین، اردوی مهارتی «مأموریت شهر هوشمند» را از ۱۸ تا ۲۱ آبان برگزار می‌کند. این رویداد که به‌صورت رایگان برای دانش‌آموزان متوسطه اول طراحی شده، آن‌ها را با مفاهیم فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، سئو و API آشنا می‌کند. برنامه با ساختار رقابتی، کار تیمی و حضور منتورهای مجرب اجرا می‌شود و به گروه برنده جوایزی اهدا خواهد شد.
آموزش فناوری؛ از کلاس درس تا چالش واقعی
آموزش فناوری در ایران معمولاً در چهاردیواری کلاس‌های درس و با روش‌های سنتی صورت می‌گیرد. دانش‌آموزان درباره فناوری می‌خوانند، اما کمتر فرصتی پیدا می‌کنند که آن را تجربه کنند. حالا مرکز آموزش تخصصی نوجوانان جهاددانشگاهی قزوین می‌خواهد این روال را تغییر دهد.
اردوی مهارتی «مأموریت شهر هوشمند» رویدادی است که قرار است دانش‌آموزان متوسطه اول را با مفاهیم فناوری‌های نوین آشنا کند. نه با تدریس خشک و یک‌طرفه، بلکه با یک چالش رقابتی که در آن نوجوانان باید در تیم کار کنند، مسئله حل کنند و با فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، سئو و API آشنا شوند.
ساختار برنامه؛ رقابت، کار تیمی و یادگیری
این اردو از ۱۸ تا ۲۱ آبان در مرکز آموزش تخصصی قزوین برگزار می‌شود. برنامه به‌صورت دو نوبت سه ساعته در روز اجرا می‌شود و در هر نوبت، یک مدرسه به‌طور کامل در اردو شرکت می‌کند. پیش‌بینی می‌شود هر نوبت میزبان حدود ۴۰ تا ۴۸ دانش‌آموز باشد که در گروه‌های پنج تا شش نفره سازماندهی می‌شوند.
ساختار برنامه کاملاً رقابتی است. دانش‌آموزان باید در چهار غرفه تخصصی که هرکدام نماینده یکی از حوزه‌های فناوری شهر هوشمند هستند، به رقابت بپردازند. گروه‌ها به‌صورت چرخشی در این غرفه‌ها جابه‌جا می‌شوند و در هر ایستگاه با یک منتور مجرب در ارتباط خواهند بود.
این روش چند مزیت دارد: اول، نوجوانان یاد می‌گیرند که در تیم کار کنند. دوم، با چالش‌های واقعی روبه‌رو می‌شوند نه تئوری‌های انتزاعی. سوم، از منتورهای با تجربه یاد می‌گیرند که می‌توانند سؤالاتشان را بپرسند و راهنمایی دریافت کنند.
چه چیزی یاد می‌گیرند؟
برنامه اردو بر سه حوزه اصلی تمرکز دارد:
هوش مصنوعی (AI) که امروزه یکی از مهم‌ترین فناوری‌های دنیا است. نوجوانان یاد می‌گیرند که هوش مصنوعی چیست، چگونه کار می‌کند و چه کاربردهایی در شهرهای هوشمند دارد.
سئو (SEO) که مخفف بهینه‌سازی موتور جستجو است. این مهارت به نوجوانان کمک می‌کند بفهمند که چگونه اطلاعات در اینترنت پیدا می‌شوند و چطور می‌توان محتوا را به گونه‌ای طراحی کرد که بیشتر دیده شود.
API که مخفف رابط برنامه‌نویسی کاربردی است. این مفهوم کمی فنی است، اما در دنیای امروز که همه چیز به هم متصل است، درک API برای هر کسی که می‌خواهد با فناوری کار کند، ضروری است.
این سه حوزه، پایه‌های دنیای دیجیتال امروز هستند. نوجوانانی که با این مفاهیم آشنا شوند، در آینده فرصت‌های شغلی بیشتری خواهند داشت.
ارزیابی و جوایز
منتورهای هر غرفه، عملکرد گروه‌ها را بر اساس معیارهای تعریف‌شده از ۲۰ امتیاز ارزیابی می‌کنند. در پایان رقابت‌ها، به گروهی که موفق به کسب بالاترین امتیاز کلی شود، لوح تقدیر و هدیه نقدی اهدا خواهد شد.
این ساختار رقابتی می‌تواند انگیزه دانش‌آموزان را افزایش دهد. نوجوانان دوست دارند چالش داشته باشند و وقتی ببینند که تلاششان نتیجه دارد، بیشتر درگیر می‌شوند. البته امیدواریم که تمرکز اصلی بر یادگیری باشد نه صرفاً کسب امتیاز.
رایگان و بدون دردسر
یکی از نکات مثبت این برنامه، رایگان بودن آن است. شرکت برای دانش‌آموزان مدارس هیچ هزینه‌ای ندارد. علاوه‌بر این، مرکز آمادگی دارد تا سرویس ایاب و ذهاب مورد نیاز مدارس را نیز به‌صورت رایگان فراهم کند.
این یعنی مدارس نگران لجستیک نخواهند بود و می‌توانند راحت‌تر دانش‌آموزان خود را برای شرکت در این برنامه معرفی کنند. همچنین، حضور والدین در این رویداد بلامانع و مورد استقبال است، که می‌تواند به شفافیت و اعتماد کمک کند.
چرا این کار مهم است؟
آموزش فناوری به نوجوانان تنها درباره یادگیری مهارت‌های فنی نیست. این درباره آماده کردن نسل آینده برای دنیایی است که به‌سرعت در حال تغییر است. فناوری دیگر یک رشته تخصصی نیست؛ بخشی از زندگی روزمره همه ماست.
نوجوانانی که با فناوری آشنا باشند، نه تنها در آینده فرصت‌های شغلی بیشتری خواهند داشت، بلکه توانایی بیشتری برای حل مسائل، تفکر خلاق و همکاری تیمی خواهند داشت. این مهارت‌ها در هر حوزه‌ای ارزشمند هستند، نه فقط در فناوری.
چالش‌ها و امیدها
البته هر برنامه آموزشی با چالش‌هایی روبه‌روست. یکی از چالش‌ها، جذب مدارس برای شرکت در این برنامه است. بسیاری از مدارس هنوز به برنامه‌های آموزشی خارج از کلاس درس بی‌اعتماد هستند و ترجیح می‌دهند به برنامه درسی عادی بچسبند.
چالش دیگر، کیفیت اجرا است. یک برنامه خوب روی کاغذ، اگر به‌درستی اجرا نشود، نتیجه‌ای نخواهد داشت. امیدواریم که مرکز آموزش تخصصی نوجوانان جهاددانشگاهی قزوین منتورهای با تجربه و متعهدی برای این برنامه انتخاب کرده باشد.
اما اگر این برنامه به‌درستی اجرا شود، می‌تواند الگویی برای سایر شهرها باشد. ایران نیاز به برنامه‌های آموزشی نوآورانه دارد که نوجوانان را برای آینده آماده کنند. «مأموریت شهر هوشمند» می‌تواند یکی از این برنامه‌ها باشد.
نگاهی به آینده
اردوی مهارتی «مأموریت شهر هوشمند» نمونه خوبی از تلاش برای پر کردن شکاف میان آموزش سنتی و نیازهای دنیای امروز است. نوجوانان قزوینی که در این برنامه شرکت می‌کنند، فرصتی خواهند داشت تا با فناوری‌هایی آشنا شوند که ممکن است در آینده شغل آن‌ها باشد.
امیدواریم که این برنامه موفق باشد و بتواند الگویی برای سایر شهرها و مراکز آموزشی باشد. نسل آینده ایران به برنامه‌هایی مانند این نیاز دارد؛ برنامه‌هایی که آن‌ها را برای دنیایی که در حال شکل‌گیری است، آماده کنند.
