در روز پایانی ششمین نمایشگاه بین‌المللی شهر هوشمند و هوش مصنوعی، ایران به‌عنوان میزبان رسمی روز جهانی شهرها در آبان ۱۴۰۵ (اکتبر ۲۰۲۶) معرفی شد. این رویداد که بخشی از برنامه توسعه اسکان سازمان ملل است، با امضای تفاهم‌نامه میان ستاد اجرایی رویداد و مرکز ملی اختراعات و نوآوری ایران رسمیت یافت. مسئولان امیدوارند این میزبانی دریچه‌ای برای جذب سرمایه، تبادل دانش و ارتقای جایگاه بین‌المللی ایران در حوزه شهرهای هوشمند باشد.
خبری که می‌تواند تحول‌آفرین باشد
در روز پایانی ششمین نمایشگاه بین‌المللی شهر هوشمند و هوش مصنوعی، خبری اعلام شد که می‌تواند برای ایران فرصتی بزرگ باشد: تهران به‌عنوان میزبان رسمی روز جهانی شهرها در آبان ۱۴۰۵ (اکتبر ۲۰۲۶) انتخاب شده است.
این رویداد که بخشی از برنامه توسعه اسکان سازمان ملل متحد است و هر سال در یکی از شهرهای جهان برگزار می‌شود، می‌تواند فرصتی برای ایران باشد تا توانمندی‌های خود در حوزه فناوری و شهرسازی را به جهان نشان دهد. اما سؤال اصلی این است: آیا ایران آمادگی لازم برای میزبانی یک رویداد بین‌المللی در این سطح را دارد؟
تفاهم‌نامه‌ای که مسیر را هموار می‌کند
رضاییان، رئیس ستاد اجرایی شهر هوشمند و هوش مصنوعی رویداد، از امضای تفاهم‌نامه با مرکز ملی اختراعات و نوآوری ایران به‌عنوان نقطه عطفی یاد کرد. او گفت: «تمرکز کامل ما بر نوآوری، فناوری و توسعه شهری است. بر اساس این تفاهم‌نامه، سال آینده میزبان رویداد جهانی اکتبر شهری خواهیم بود.»
او توضیح داد که این رویداد در تقویم سالانه ملل متحد قرار دارد و تلاش شده تا تهران به‌عنوان میزبان رسمی آن معرفی شود. رضاییان افزود: «این گام، نه تنها اعتبار بین‌المللی کشور ما را ارتقا می‌دهد، بلکه فرصتی برای جذب دانش و سرمایه از سراسر جهان فراهم می‌کند.»
حرفهای خوبی است، اما تجربه نشان داده که برگزاری رویدادهای بین‌المللی در ایران با چالش‌های زیادی همراه است. از مسائل لجستیکی گرفته تا محدودیت‌های ارتباطی و سیاسی، همه می‌توانند مانعی برای موفقیت این رویداد باشند.
دبیرخانه دائمی؛ نشانه جدیت
رضاییان اعلام کرد که از حدود یک ماه آینده، دبیرخانه دائمی اکتبر شهری در ایران راه‌اندازی خواهد شد و دعوت‌نامه‌ها برای شرکت‌کنندگان خارجی ارسال می‌شود. او قول داد: «حضور کشورهای خارجی، به‌ویژه ۱۵ کشور همسایه، قطعی است.»
این وعده‌ها امیدوارکننده است. راه‌اندازی یک دبیرخانه دائمی نشان می‌دهد که برگزار کنندگان جدی هستند. اما سؤال این است: آیا واقعاً می‌توان جذب میهمانان بین‌المللی را تضمین کرد؟ به‌ویژه در شرایطی که ایران با محدودیت‌های سیاسی و اقتصادی روبه‌روست؟
رضاییان معتقد است که در شرایط کنونی که نیاز به تعاملات بیشتر با جهان داریم، این نمایشگاه می‌تواند دریچه‌ای برای بازدید گردشگران، سرمایه‌گذاران و متخصصان خارجی از ایران باشد.
دیپلماسی نوآوری؛ کلید موفقیت
امیرعباس محمدی کوشکی، سرپرست تیم ملی اختراعات و نوآوری ایران، ابعاد دیپلماتیک این تفاهم‌نامه را تشریح کرد. او گفت: «از سال گذشته، دبیرخانه دائمی اکتبر شهری را برای توسعه شهرهای هوشمند در حوزه فناوری و نوآوری تأسیس کردیم.»
محمدی کوشکی افزود: «بر اساس این تفاهم‌نامه، از سال‌های آینده، روز جهانی شهرها را با ظرفیت بین‌المللی کامل، در ایران و با حمایت معنوی آژانس‌های سازمان ملل متحد برگزار خواهیم کرد.»
او تأکید کرد که این همکاری قدمی بزرگ برای رشد شهرهای هوشمند ایران است و به سوی ایرانی آبادتر و پیشرفته‌تر حرکت می‌کند. اما آیا حمایت معنوی سازمان ملل کافی است؟ آیا این حمایت به حمایت واقعی و عملی تبدیل خواهد شد؟
نخبگان ایرانی؛ ستاره‌های رویداد
محمدی کوشکی اعلام کرد که از تمام ظرفیت‌های بین‌المللی استفاده خواهد شد و نخبگان ایرانی که در حوزه اختراعات فعال هستند در نمایشگاه سال آینده حضور پررنگی خواهند داشت.
او درباره مهمانان خارجی توضیح داد: «برنامه‌ریزی‌های لازم برای جذب میهمانان از کشورهای منطقه انجام شده است. حداقل از کشورهای همسایه، نمایندگانی برای رویداد بعدی دعوت می‌کنیم.»
این یک رویکرد منطقی است. شروع با کشورهای همسایه و گسترش تدریجی دعوت‌نامه‌ها می‌تواند شانس موفقیت رویداد را افزایش دهد. اما باید دید که آیا این کشورها واقعاً پاسخ مثبت خواهند داد یا خیر.
از تبادل دانش تا قراردادهای تجاری
محمدی کوشکی درباره اهمیت این رویداد گفت: «این تعاملات، نه تنها تبادل دانش را تسهیل می‌کند، بلکه می‌تواند به قراردادهای تجاری، انتقال فناوری و حتی حل چالش‌های مشترک شهری مانند مدیریت بحران‌های زیست‌محیطی منجر شود.»
او افزود: «دیپلماسی نوآوری، کلیدی برای غلبه بر موانع ژئوپلیتیکی است و ایران با پتانسیل‌های عظیم خود در فناوری، می‌تواند هاب منطقه‌ای شهرهای هوشمند باشد.»
این جمله کلیدی است: «دیپلماسی نوآوری». ایران در شرایطی که روابط سیاسی‌اش با بسیاری از کشورها محدود است، می‌تواند از طریق فناوری و نوآوری، پل‌هایی برای ارتباط بسازد. اما این کار نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، اجرای حرفهای و پیگیری جدی است.
آمار و ارقام امیدوارکننده
محمدی کوشکی از برگزاری بیش از ۵۰ پنل تخصصی، ۳۰ کارگاه آموزشی و امضای ۲۰ قرارداد همکاری در نمایشگاه اخیر خبر داد. او گفت: «چنین رویدادهایی، شتاب‌دهنده‌ای برای تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه از جمله افزایش سهم اقتصاد دیجیتال به ۱۰ درصد است.»
این آمار نشان می‌دهد که نمایشگاه اخیر موفق بوده است. اما سؤال این است: آیا می‌توان این موفقیت را در مقیاس بین‌المللی تکرار کرد؟
چالش‌ها و فرصت‌ها
میزبانی روز جهانی شهرها برای ایران هم فرصت است و هم چالش. فرصت، برای نشان دادن توانمندی‌ها، جذب سرمایه، تبادل دانش و ارتقای جایگاه بین‌المللی. چالش، در اجرای حرفهای یک رویداد بین‌المللی در شرایطی که ایران با محدودیت‌های مختلف روبه‌روست.
برخی چالش‌های احتمالی عبارتند از:
- محدودیت‌های ویزا و مسافرتی برای میهمانان خارجی
- زیرساخت‌های هتل‌داری و گردشگری که باید برای پذیرایی از مهمانان بین‌المللی آماده شوند
- ارتباطات دیجیتال و دسترسی آزاد به اینترنت برای شرکت‌کنندگان
- تبلیغات و اطلاع‌رسانی بین‌المللی که نیازمند بودجه و برنامه‌ریزی است
اما اگر این چالش‌ها به‌درستی مدیریت شوند، ایران می‌تواند الگویی موفق از میزبانی یک رویداد بین‌المللی در منطقه باشد.
نگاهی به آینده
ششمین نمایشگاه و کنفرانس بین‌المللی شهر هوشمند و هوش مصنوعی ایران پس از سه روز به کار خود پایان داد، اما داستان تازه تازه شروع شده است. حالا نوبت برگزار کنندگان است که ثابت کنند می‌توانند یک رویداد بین‌المللی در سطح جهانی را در تهران برگزار کنند.
میزبانی روز جهانی شهرها می‌تواند یک نقطه عطف برای ایران باشد؛ فرصتی برای نشان دادن پتانسیل‌های کشور در حوزه فناوری، شهرسازی و نوآوری. اما موفقیت این رویداد به برنامه‌ریزی دقیق، اجرای حرفهای و پیگیری جدی بستگی دارد.
شهروندان ایرانی، فعالان حوزه فناوری و جامعه بین‌المللی منتظر خواهند بود تا ببینند آیا ایران می‌تواند در آبان ۱۴۰۵ میزبانی موفقی از روز جهانی شهرها داشته باشد یا خیر. امیدواریم که این بار وعده‌ها به واقعیت تبدیل شود.
