محمدحسن پرآور، رئیس شورای اسلامی شهر دزفول، در سیصد و چهل و سومین نشست شورا بر لزوم حرکت جدی به سمت تحقق شهر هوشمند تأکید کرد. او ضمن قدردانی از رونمایی سامانه هوشمند خدمات غیرحضوری سازمان حمل‌ونقل شهری، از سایر سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری خواست تا در مسیر دیجیتالی‌سازی خدمات گام بردارند. این تأکیدها در حالی مطرح می‌شود که دزفول هنوز فاصله زیادی تا تبدیل شدن به یک شهر هوشمند واقعی دارد.
شهر هوشمند؛ شعار یا برنامه؟
محمدحسن پرآور، رئیس شورای اسلامی شهر دزفول، در نشست رسمی شورای ششم از ضرورت تحول دیجیتال در مدیریت شهری سخن گفت. او گفت: «دزفول باید به سمت تحقق شهر هوشمند حرکت کند و این مسیر نیازمند توسعه خدمات غیرحضوری، ارتقای زیرساخت‌های فناوری و تسهیل امور شهروندان است.»
این جملات آشنا هستند. در سال‌های اخیر بسیاری از مدیران شهری از شهر هوشمند سخن گفته‌اند، اما سؤال اصلی این است: آیا این بار جدی است؟ آیا دزفول واقعاً برنامه‌ای برای تبدیل شدن به شهر هوشمند دارد یا این صحبت‌ها صرفاً شعار است؟
اولین قدم؛ سامانه حمل‌ونقل هوشمند
یک خبر خوب وجود دارد: سازمان مدیریت حمل‌ونقل شهرداری دزفول اخیراً سامانه هوشمندسازی خدمات غیرحضوری خود را رونمایی کرده است. پرآور در این زمینه گفت: «این سامانه می‌تواند بسیاری از مشکلات رانندگان، مسافران و مجموعه حمل‌ونقل شهری را مرتفع کند.»
او از رئیس سازمان حمل‌ونقل بابت اجرای این طرح قدردانی کرد و خواستار تسریع در اطلاع‌رسانی عمومی و رفع نواقص احتمالی شد. این یعنی حداقل یک گام برداشته شده، هرچند که هنوز معلوم نیست این سامانه چقدر کارآمد است و آیا واقعاً زندگی شهروندان را تسهیل می‌کند یا خیر.
فراخوان برای سایر سازمان‌ها
پرآور تنها به حمل‌ونقل بسنده نکرد. او تأکید کرد: «سایر سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری نیز باید در مسیر هوشمندسازی خدمات گام بردارند تا دزفول به شهری کارآمد، پاسخگو و فناورانه تبدیل شود.»
این یک فراخوان عمومی است. اما مشخص نیست که آیا سازمان‌های دیگر شهرداری آمادگی، بودجه و زیرساخت لازم برای حرکت به سمت دیجیتالی‌سازی را دارند یا خیر. تجربه نشان داده که بدون حمایت مالی و فنی کافی، این گونه فراخوان‌ها معمولاً بی‌نتیجه می‌مانند.
شهر هوشمند؛ فراتر از یک اپلیکیشن
مفهوم شهر هوشمند تنها به راه‌اندازی چند سامانه آنلاین خلاصه نمی‌شود. شهر هوشمند واقعی نیازمند زیرساخت‌های قوی، نیروی انسانی متخصص، داده‌های دقیق و یکپارچه، و مهم‌تر از همه، تغییر نگرش در مدیریت شهری است.
دزفول مانند بسیاری از شهرهای ایران، با محدودیت‌های مالی و فنی مواجه است. سؤال این است: آیا شهرداری دزفول می‌تواند با این محدودیت‌ها، برنامه‌ای جامع و بلندمدت برای تحقق شهر هوشمند تدوین کند یا این حرف‌ها در حد شعار باقی خواهد ماند؟
چالش‌های پیش رو
تبدیل شدن به شهر هوشمند چالش‌های زیادی دارد. اول از همه، نیاز به سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در زیرساخت‌های فناوری است. شهرداری‌های ایرانی معمولاً با کمبود بودجه دست‌وپنجه نرم می‌کنند و این می‌تواند مانع بزرگی برای اجرای پروژه‌های بزرگ دیجیتال باشد.
دوم، نیاز به نیروی انسانی متخصص است. هوشمندسازی شهری نیازمند افرادی است که با فناوری‌های نوین آشنا باشند و بتوانند سامانه‌های پیچیده را طراحی، اجرا و نگهداری کنند. آیا شهرداری دزفول این افراد را دارد؟
سوم، فرهنگ‌سازی برای استفاده از خدمات دیجیتال است. بسیاری از شهروندان هنوز با خدمات آنلاین آشنا نیستند و ترجیح می‌دهند به شیوه سنتی کارهای خود را انجام دهند. بدون فرهنگ‌سازی مناسب، بهترین سامانه‌های دیجیتال هم استفاده نخواهند شد.
آیا این بار فرق می‌کند؟
صحبت‌های پرآور نشان می‌دهد که حداقل در سطح مدیریتی، اراده‌ای برای حرکت به سمت شهر هوشمند وجود دارد. رونمایی از سامانه حمل‌ونقل هوشمند نیز نشانه‌ای از جدیت است. اما برای اینکه بتوان گفت دزفول واقعاً در مسیر تحقق شهر هوشمند قرار دارد، باید منتظر ماند و دید که آیا این حرف‌ها به عمل تبدیل می‌شوند یا نه.
شهروندان دزفول حق دارند از مدیران شهری خود انتظار داشته باشند که وعده‌های خود را عملی کنند. آن‌ها نمی‌خواهند فقط شعار بشنوند؛ می‌خواهند تغییر واقعی در زندگی روزمره خود ببینند.
نگاهی به آینده
اگر دزفول بخواهد به شهر هوشمند تبدیل شود، باید برنامه مشخصی داشته باشد. این برنامه باید شامل اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت، منابع مالی مشخص، نیروی انسانی متخصص و زمان‌بندی دقیق باشد. بدون برنامه‌ریزی دقیق، تحقق شهر هوشمند تنها یک رویا خواهد ماند.
شهروندان دزفول منتظر خواهند بود تا ببینند آیا این بار وعده‌ها به واقعیت تبدیل می‌شود یا خیر. آن‌ها امیدوارند که دزفول بتواند الگویی از مدیریت شهری نوین در خوزستان و ایران باشد.
