🔍 بررسی پژوهش منتشر شده در نشریه علمی Springer | مرداد ۱۴۰۴
فناوری Digital Twin یا «دوقلوی دیجیتال» که در سال‌های اخیر به یکی از ارکان تحول دیجیتال در شهرهای پیشرفته جهان تبدیل شده، حالا در مسیر ورود به چشم‌انداز توسعه شهری ایران قرار گرفته است. در مقاله‌ای علمی که به‌تازگی در نشریه Springer منتشر شده، نقش و پتانسیل این فناوری در ایجاد شهرهای هوشمند در ایران به شکل دقیق بررسی شده است.
Digital Twin چیست؟
دوقلوی دیجیتال، به زبان ساده، نسخه‌ی مجازی یا شبیه‌سازی‌شده‌ای از سیستم‌ها، زیرساخت‌ها یا اجزای مختلف یک شهر واقعی است. این فناوری امکان تحلیل و پیش‌بینی رفتار شهر، تصمیم‌سازی بهتر، مدیریت بلایای طبیعی، افزایش بهره‌وری در مصرف منابع و بهینه‌سازی خدمات شهری را فراهم می‌کند.
فرصت‌های کلیدی برای ایران
پژوهش، ایران را دارای ظرفیت بالایی برای پیاده‌سازی Digital Twin می‌داند؛ به‌ویژه در شهرهایی مانند تهران، مشهد و اصفهان که با چالش‌های متراکم شهری، ترافیک، آلودگی و ضعف سیستم‌های حمل‌ونقل روبرو هستند. نویسندگان مقاله معتقدند با بهره‌گیری از دوقلوهای دیجیتال، می‌توان این مشکلات را با دقت و سرعت بیشتری رصد، تحلیل و مدیریت کرد.
چهار عامل کلیدی برای موفقیت
برای پیاده‌سازی موفق این فناوری در ایران، چهار مؤلفه کلیدی شناسایی شده‌اند:
-
سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری هماهنگ
همکاری میان نهادهای مختلف شهری و ملی و تعریف استانداردهای مشخص برای داده‌ها و حریم خصوصی، از الزامات اصلی است. -
زیرساخت دیجیتال قوی و بومی
توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، پهنای باند، دیتاسنترها و سامانه‌های پردازش‌گر داخلی برای اجرای دقیق Digital Twin ضروری است. -
پذیرش و هماهنگی بین سازمانی
پذیرش فناوری‌های نوین در شهرداری‌ها و نهادهای خدمات‌رسان شهری، و ایجاد سیستم‌های یکپارچه‌ی داده‌محور اهمیت دارد. -
نوآوری بومی و تعامل با دانشگاه‌ها
حمایت از استارتاپ‌ها، مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها به‌منظور طراحی نمونه‌های بومی‌شده این فناوری در بافت شهری ایران از الزامات مهم پیشرفت است.
چالش‌ها و موانع
مقاله همچنین به موانعی همچون تحریم‌های بین‌المللی، کمبود تخصص در حوزه شهر هوشمند، نبود پلتفرم‌های یکپارچه داده و ناهماهنگی نهادی اشاره می‌کند که اجرای پروژه‌های Digital Twin را با پیچیدگی‌هایی روبرو می‌سازد.
جمع‌بندی
در مجموع، این مقاله نشان می‌دهد که با وجود موانع، ایران می‌تواند از طریق رویکردی هوشمندانه و مشارکت‌محور، از فناوری Digital Twin به‌عنوان اهرمی برای جهش در مسیر توسعه پایدار شهری استفاده کند. این گام می‌تواند آغازگر دوره‌ای تازه از حکمرانی داده‌محور، تصمیم‌سازی دقیق و کاهش خطاهای مدیریتی در کلان‌شهرهای کشور باشد.
