رویکردهای نوین در شهرهای هوشمند، کارایی و پایداری شهری را ارتقا میدهند، مشارکت شهروندان را افزایش میدهند و کیفیت زندگی ساکنان را به شکل قابلتوجهی بهبود میبخشند.
در سالهای آتی، شهرهای هوشمند با تکامل روزافزون خود به سمت ایجاد مراکز شهری کارآمدتر و پایدارتر حرکت خواهند کرد. گرچه پیشبینی دقیق آینده دشوار است، اما روندهای جاری نشان میدهند که هوش مصنوعی در زمینههای کلیدی مانند مدیریت ترافیک، برنامهریزی شهری و تعامل با شهروندان در حال ادغام و توسعه است و به شکلگیری شهرهای هوشمندتر کمک میکند.
انتظار میرود که در سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۶ شهر جهان به شهرهای هوشمند تبدیل شوند که بیش از نیمی از آنها در اروپا و آمریکای شمالی واقع خواهند بود. در آسیا نیز فناوری نسل پنجم اینترنت نقش مهمی در توسعه زیرساختهای هوشمند و پایدار ایفا میکند. در ادامه پنج روند اصلی که شکلدهنده شهرهای هوشمند در سال جاری هستند، بررسی میشود.
اولویتبندی سلامت در برنامهریزی شهری
برنامهریزی شهری در شهرهای هوشمند به سلامت جسمی و روانی ساکنان توجه ویژه دارد. سنسورها و دادهها برای پایش آلودگی هوا و سطح صدا استفاده میشوند و راهکارهایی برای ایجاد محیط شهری سالمتر بهکار گرفته میشود. هوش مصنوعی در تخصیص منابع، پیشبینی نیازهای زیرساختی و ارائه هشدارهای لحظهای به شهروندان نقش مؤثری دارد. طراحی فضاهای سبز و شهرهای ۱۵ دقیقهای، استفاده از مواد سازگار با محیط زیست و ساختمانهای کارآمد، کیفیت هوا و زیستپذیری شهری را افزایش میدهد و ردپای کربنی را کاهش میدهد.
تردد هوشمند
مدیریت ترافیک و حملونقل هوشمند، حرکت دوستدار محیط زیست را تسهیل میکند و با پیشبینی نقاط انسداد، آلودگی را کاهش میدهد. سیستم حملونقل یکپارچه، اولویت را به حملونقل عمومی میدهد و از راهکارهای میکروموبیلیتی، سفر اشتراکی و وسایل نقلیه خودران پشتیبانی میکند. پذیرش گسترده خودروهای برقی موجب گسترش شبکههای شارژ شده و با مدیریت پیادهروها هماهنگ میشوند تا استفاده بهینه از فضاهای شهری تضمین شود.
هوش مصنوعی در مدیریت شهری
هوش مصنوعی در مدیریت انرژی، آب و ترافیک، کارایی و پایداری شهرها را افزایش میدهد. الگوریتمهای یادگیری ماشین، دادهها را پردازش کرده و تخصیص مؤثر منابع را ممکن میسازند. در حوزه انرژی، تأکید بر انرژیهای تجدیدپذیر و سیستمهای ذخیرهسازی باتری پیشرفته وجود دارد. در مدیریت آب نیز سیستمهای هوشمند تقاضا و عرضه را پیشبینی و تخصیص منابع را بهینه میکنند، که این امر در مواجهه با کمبود آب و تغییرات اقلیمی حیاتی است.
دوقلوهای دیجیتال
استفاده از دوقلوهای دیجیتال در شهرهایی مانند سنگاپور، هلسینکی و دوبلین گسترش یافته است تا برنامهریزی و مدیریت شهری بهبود یابد. این فناوری امکان شبیهسازی شبکههای حملونقل، آزمایش سیاستهای جدید و پیشبینی اثرات تغییرات زیرساختی را قبل از اجرا فراهم میکند. ادغام دوقلوهای دیجیتال با سنسورهای هوشمند و محاسبات ابری، نظارت لحظهای، پیشبینی مصرف انرژی، تشخیص ریسک و بهینهسازی هزینهها را ممکن میسازد.
هویت دیجیتال و مشارکت شهروندان
سیستمهای هویت دیجیتال و تأیید هویت، دسترسی به خدمات عمومی مانند مجوزها، مزایا و پرداخت مالیات را تسهیل میکنند. امنیت و حریم خصوصی دادهها از مهمترین دغدغهها هستند و فناوریهای بلاکچین و اینترنت اشیا برای افزایش شفافیت و امنیت دادهها به کار گرفته میشوند. حکمرانی الکترونیکی، مشارکت شهروندان در تصمیمگیری را تقویت میکند و خدمات عمومی باز، پایدار و مشارکتی را ارتقا میدهد. رأیگیری آنلاین و گذرنامههای دیجیتال، شهروندان را بهطور فعال در مدیریت شهری دخیل میکند.
این روندها نه تنها کارایی و پایداری شهرهای هوشمند را افزایش میدهند، بلکه مشارکت شهروندان را تقویت کرده و کیفیت زندگی ساکنان را بهبود میبخشند.