نئوم پروژه‌ای آینده‌نگر در عربستان است که به‌عنوان بخشی از چشم‌انداز ۲۰۳۰ معرفی شده و هدف آن بازتعریف شیوه زندگی شهری است.
این منطقه با طراحی خطی، انرژی پاک و فناوری‌های نوین، الگویی نو برای شهرهای بدون آلودگی و پایدار ارائه می‌دهد.
نئوم نه تنها یک شهر، بلکه بزرگ‌ترین آزمایشگاه زنده جهان برای شهرهای هوشمند و زیست‌بوم‌های نوآورانه به شمار می‌رود.
عربستان سعودی با پروژه عظیم و تاریخی «نئوم» می‌کوشد آینده‌ای نوین برای شهرنشینی طراحی کند؛ آینده‌ای که بر پایه فناوری‌های هوشمند، پایداری محیط‌زیست و معماری نوین استوار است. نئوم نه تنها یک شهر، بلکه منطقه‌ای فراگیر به مساحت بیش از ۲۶ هزار کیلومتر مربع است که در شمال‌غربی عربستان و در نزدیکی دریای سرخ ساخته می‌شود. این پروژه به‌عنوان بخشی کلیدی از چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان معرفی شده و هدف اصلی آن، کاهش وابستگی کشور به نفت و حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان است.
اهداف کلان نئوم
-
دستیابی به انتشار کربن صفر و ایجاد شهری پایدار
-
تبدیل بیابان‌های خشک به زیست‌بوم سبز و زنده
-
ترکیب زندگی، کار، تفریح و فناوری در یک ساختار یکپارچه
-
طراحی شهری بدون خودرو، خیابان و آلودگی
-
جذب سرمایه‌گذاری بین‌المللی و توسعه گردشگری جهانی
۱۰ ویژگی کلیدی نئوم
۱. تامین انرژی ۱۰۰٪ پاک
نئوم به طور کامل از منابع انرژی خورشیدی و بادی استفاده می‌کند. همچنین بزرگ‌ترین واحد تولید هیدروژن سبز جهان در این منطقه ساخته می‌شود تا انرژی پاک به صنایع و حمل‌ونقل تزریق شود.
۲. فناوری نوین آب‌شیرین‌کنی
با استفاده از فناوری «گنبد خورشیدی»، آب دریا بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای شیرین‌سازی خواهد شد. این نوآوری علاوه بر کاهش هزینه‌ها، پایداری منابع آب شرب را تضمین می‌کند.
۳. شهر خطی (The Line)
نئوم شامل شهری با طراحی خطی به طول ۱۷۰ کیلومتر است که تنها ۲۰۰ متر عرض دارد. این شهر بدون خیابان و خودرو طراحی شده و تمام جابه‌جایی‌ها از طریق حمل‌ونقل پرسرعت و هوشمند انجام می‌شود.
۴. زندگی پنج دقیقه‌ای
تمام خدمات شهری مانند مدرسه، بیمارستان، فروشگاه و مراکز تفریحی، در فاصله‌ای کمتر از پنج دقیقه پیاده‌روی قرار خواهند گرفت. این ساختار زمان تلف‌شده شهروندان را به حداقل می‌رساند.
۵. مدیریت دیجیتالی و هوشمند
نئوم توسط یک «شهردار دیجیتال» اداره خواهد شد؛ سامانه‌ای مبتنی بر هوش مصنوعی و اینترنت اشیا که داده‌های ترافیک، انرژی، آلودگی و خدمات شهری را لحظه‌به‌لحظه کنترل می‌کند.
۶. پایداری زیست‌محیطی و زباله صفر
تمام پسماندها در نئوم بازیافت یا دوباره مصرف می‌شوند. سیستم‌های اقتصاد چرخشی این شهر، الگویی برای مقابله با بحران جهانی زباله خواهند بود.
۷. منطقه حفاظت‌شده طبیعی
حدود ۹۵ درصد از مساحت نئوم به‌عنوان منطقه‌ای سبز و طبیعی باقی می‌ماند. در این محدوده، بیش از ۱۰۰ میلیون درخت کاشته شده و زیستگاه‌های طبیعی برای حیات‌وحش ایجاد خواهد شد.
۸. حمل‌ونقل آینده‌نگر
از خودروهای خودران گرفته تا هواپیماهای برقی (eVTOL) و قطارهای فوق پرسرعت، همه در نئوم حضور خواهند داشت. این شبکه حمل‌ونقل زمان جابه‌جایی بین دو نقطه شهر را به کمتر از ۲۰ دقیقه کاهش می‌دهد.
۹. جامعه‌ای هوشمند و ایمن
سیستم‌های نظارت مبتنی بر هوش مصنوعی، امنیت شهروندان را تضمین می‌کنند. همچنین خدمات هوشمند شهری امکان پیش‌بینی بحران‌ها مانند سیل یا زلزله را فراهم خواهند کرد.
۱۰. سرمایه‌گذاری عظیم
هزینه اجرای این پروژه بیش از ۸.۵ تریلیون دلار برآورد شده است. این سرمایه‌گذاری نئوم را به یکی از بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین طرح‌های تاریخ بشر تبدیل می‌کند.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
-
۹ میلیون نفر به‌عنوان ساکنان نئوم پیش‌بینی شده‌اند؛ شهری که برای نخبگان فناوری، پژوهشگران و کارآفرینان از سراسر جهان طراحی شده است.
-
بخش مسکن این پروژه سالانه بیش از ۱۱۵ هزار واحد جدید تولید خواهد کرد و الگویی تازه برای ساخت‌وساز پایدار ارائه می‌دهد.
-
نئوم به‌عنوان قطب جدید سرمایه‌گذاری در خاورمیانه، بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی را به خود جذب کرده و بستری برای رشد استارتاپ‌ها فراهم می‌سازد.
-
در حوزه گردشگری، سواحل بکر دریای سرخ و طبیعت بازسازی‌شده منطقه، نئوم را به مقصدی جهانی بدل می‌کند.
جمع‌بندی
نئوم تنها یک شهر نیست؛ یک انقلاب شهری و فناورانه است که می‌خواهد الگویی برای آینده تمام کلان‌شهرهای جهان باشد. اگرچه بسیاری از کارشناسان نسبت به هزینه‌های سرسام‌آور و امکان‌پذیری کامل این پروژه تردید دارند، اما عربستان با جسارت و سرمایه‌گذاری عظیم خود، نئوم را به بزرگ‌ترین آزمایشگاه زنده شهر هوشمند جهان تبدیل کرده است.
